خواص اشپل ماهی
اشپل ماهی، این گنجینه کوچک دریایی، نه‌تنها یک خوراک خوشمزه محسوب می‌شود، بلکه سرشار از فواید شگفت‌انگیز برای سلامتی است. شاید بپرسید که چطور این دانه‌های طلایی می‌توانند تا این حد مفید باشند؟ اشپل ماهی سرشار از امگا 3، پروتئین و ویتامین‌های ضروری است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای داشتن یک تغذیه سالم تبدیل می‌کند. در این مقاله از خواص اشپل ماهی مثل بهبود عملکرد مغز، تقویت سیستم ایمنی و افزایش انرژی صحبت می‌کنیم تا رازهای نهفته در دل این خوراک مغذی را کشف کنید. همراه ما باشید.
اشپل ماهی چیست؟
اشپل ماهی همان تخم‌های ماهی است که درون کیسه‌ای مخصوص در بدن ماهی قرار دارد و باید قبل‌از تخم‌گذاری ماهی از بدن آن خارج شود. این غذا به‌عنوان یکی از خوراکی‌های محبوب و مغذی در بسیاری از فرهنگ‌ها شناخته می‌شود. اشپل ماهی اغلب به‌صورت سرخ‌شده یا در ترکیب با غذاهای مختلف مصرف می‌شود و متخصصان ادعا می‌کنند که خوردن مداوم آن، موجب افزایش طول عمر می‌شود. به‌قول ژاک ایو
زندگی کوتاه است؛ پس آن را با خوردن غذاهای دریایی طولانی کنید.
در ادامه بخوانید: خوشمزه ترین روش پخت ماهی
ارزش غذایی اشپل ماهی
مواد مغذی موجود در اشپل ماهی، شامل مواردی است که در ادامه آورده‌ایم:
| ماده مغذی | مقدار (میانگین) |
|---|---|
| کالری | 42 |
| چربی | 3 گرم |
| سدیم | 240 میلی‌گرم |
| کربوهیدرات | 6 گرم |
| فیبر | 0 گرم |
| شکر | 0 گرم |
| پروتئین | 4 گرم |
- کالری: 42؛
- چربی: 3 گرم؛
- سدیم: 240 میلی‌گرم؛
- کربوهیدرات: 6 گرم؛
- فیبر: 0 گرم؛
- شکر: 0 گرم؛
- پروتئین: 4 گرم.
البته در نظر داشته باشید که مقدار مواد مغذی معرفی‌شده در انواع تخم ماهی فرق دارد. اعدادی که نوشتیم، میانگین محسوب می‌شود. در ادامه، بیشتر در مورد این مواد مغذی صحبت می‌کنیم.
کربوهیدارت‌ها، فیبر و قند
قبول داریم که میزان کربوهیدرات موجود در تخم ماهی بسته به نوع ماهی متغیر است؛ اما به‌طورکلی، اشپل منبع قابل‌توجهی از کربوهیدرات محسوب نمی‌شود؛ به‌عنوان‌مثال با مصرف یک قاشق غذاخوری اشپل ماهی‌های خاویاری، کمتر از یک گرم کربوهیدرات دریافت می‌کنید. همچنین، تخم ماهی فاقد فیبر یا مقادیر قابل‌توجهی قند است.
چربی‌ها
برای آشنایی بهتر با خواص اشپل ماهی، بهتر است بدانید که سه نوع مختلف چربی در تخم ماهی وجود دارد:
| نوع چربی | مقدار (هر وعده) | خواص و توضیحات |
|---|---|---|
| چربی اشباع‌شده | ناچیز | تأثیر کم بر سلامتی؛ ممکن است در مصرف زیاد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. |
| چربی غیراشباع چندگانه (PUFAs) | کمتر از 1.2 گرم | تأثیر مثبت بر سیستم قلبی-عروقی؛ چربی مفید. |
| چربی غیراشباع تک‌پیوندی (MUFAs) | کمتر از 1 گرم | کمک به افزایش کلسترول خوب (HDL). |
- چربی اشباع‌شده: چربی‌های اشباع‌شده اغلب مفید تلقی نمی‌شوند؛ چون ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند. بااین‌حال، میزان چربی اشباع‌شده در تخم ماهی آن‌قدر ناچیز است که تأثیر قابل‌توجهی بر سلامتی شما نخواهد داشت؛
- چربی غیراشباع چندگانه (PUFAs): با مصرف یک قاشق غذاخوری اشپل ماهی‌های خاویاری، کمتر از 1.2 گرم چربی غیراشباع چندگانه دریافت می‌کنید. اسیدهای چرب غیراشباع چندگانه تأثیر مثبتی بر سیستم قلبی-عروقی دارند و به‌عنوان چربی‌های مغذی شناخته می‌شوند. البته باید گفت که اشپل تنها مقدار کمی به دریافت چربی غیراشباع چندگانه روزانه شما اضافه می‌کند؛
- چربی غیراشباع تک‌پیوندی (MUFAs): در هر وعده اشپل ماهی خاویاری، کمتر از یک گرم چربی غیراشباع تک‌پیوندی وجود دارد. این نوع اسیدهای چرب به افزایش کلسترول HDL یا همان «کلسترول خوب» بدن کمک می‌کنند.
پروتئین
از جمله مهم‌ترین خواص اشپل ماهی که آن را به یکی از مفیدترین مواد غذایی تبدیل کرده است، می‌توان به پروتئین اشاره کرد. تخم ماهی منبع خوبی از پروتئین است. هرچند که مقدار آن بسته به نوع ماهی کمی متفاوت خواهد بود؛ برای نمونه، اشپل ماهی خاویاری در هر وعده حدود چهار گرم پروتئین فراهم می‌کند؛ درحالی‌که این میزان در اشپل شاه ماهی به سه گرم می‌رسد.
ویتامین‌ها و مواد معدنی
ویتامین B12 موجود در اشپل ماهی به تإمین نیاز بدن کمک می‌کند و نقشی کلیدی در حفظ متابولیسم سالم و تقویت سلامت قلب دارد. این ویتامین برای عملکرد مناسب سیستم عصبی مرکزی و همچنین سنتز DNA ضروری است.
باید افزود که کولین موجود در اشپل ماهی به انتقال سالم چربی‌ها و کلسترول در بدن کمک می‌کند و نقش‌های حیاتی دیگری را نیز مانند حمایت از عملکرد شناختی دارد.
خواص اشپل ماهی
تخم ماهی به‌عنوان منبعی از چربی‌های سالم، به‌خوبی در رژیم‌های غذایی متعادل و سالم جای می‌گیرد. علاوه‌براین، مصرف آن می‌تواند فواید بالقوه‌ای برای سلامتی داشته باشد. در ادامه، این مزایا را معرفی کرده‌ایم:
| خاصیت | توضیحات |
|---|---|
| بهبود روماتیسم مفصلی | کاهش علائم روماتیسم مفصلی به دلیل وجود امگا 3. |
| افزایش سلامت مغز | بهبود عملکرد شناختی، مقابله با پیری مغز و ترمیم سلامت مغز. |
| کمک به سلامت چشم | کاهش خطر رتینوپاتی دیابتی، پیرچشمی و خشکی چشم به‌دلیل وجود DHA و EPA. |
| کاهش فشار خون بالا | کاهش التهاب، جلوگیری از لخته‌شدن خون و بازشدن رگ‌ها. |
| افزایش سلامت قلب | کاهش کلسترول بد، پیشگیری از بیماری‌های قلبی و کاهش مرگ‌ومیر ناشی از مشکلات قلبی. |
بهبود روماتیسم مفصلی
پژوهشگران معتقدند که اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی و اشپل می‌توانند به کاهش علائم روماتیسم مفصلی کمک کنند. البته مطالعات به‌طور مستقیم روی اشپل انجام نشده‌اند، بلکه در این تحقیقات، تأثیر امگا 3 موجود در اشپل و دیگر غذاهای دریایی مورد بررسی قرار گرفته است.
افزایش سلامت مغز
اسیدهای چرب امگا 3، نوعی چربی ضروری هستند که بدن نمی‌تواند آن‌ها را بسازد و باید از طریق غذا تأمین شوند. این چربی‌های مفید در تخم ماهی وجود دارند و مصرف آن‌ها می‌تواند به مقابله با پیری مغز، بهبود عملکرد شناختی و کمک به ترمیم و سلامت مغز کمک کند.
کمک به سلامت چشم
DHA و EPA برای رشد بینایی در نوزادان و عملکرد شبکیه در کودکان و بزرگسالان ضروری هستند. افرادی که امگا 3 کافی دریافت نمی‌کنند، ممکن است با مشکلاتی مانند رتینوپاتی دیابتی، پیرچشمی و خشکی چشم روبه‌رو شوند. خبر خوب این است که مصرف تخم ماهی می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
کاهش فشار خون بالا
بیشتر خواص اشپل ماهی، وابسته به امگا 3 است. به‌طوری‌که حتی در مورد فشار خون هم اسیدهای چرب امگا 3 موجود در تخم ماهی می‌توانند لخته‌شدن خون را کاهش و التهاب را تسکین دهند. این ترکیبات ممکن است باعث بازشدن رگ‌های خونی و کاهش فشار خون شوند. به‌طورکلی، مصرف اشپل غنی از اسیدهای چرب امگا 3 تأثیر مثبتی بر کاهش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، به‌ویژه در افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند، دارد.
افزایش سلامت قلب
اسیدهای چرب امگا 3 در تخم ماهی به کاهش کلسترول بد کمک می‌کنند و سلامت قلب را بهبود می‌دهند. این مواد مغذی همچنین در پیشگیری از بیماری‌های قلبی نقش دارند. مطالعات نشان داده است که افرادی که بیماری قلبی دارند و از امگا 3 موجود در تخم ماهی استفاده می‌کنند، کمتر دچار مرگ ناشی از مشکلات قلبی می‌شوند.
آیا همه می‌توانند از خواص اشپل ماهی بهره ببرند؟
مدیریت آلرژی به تخم ماهی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد؛ چون انواع مختلفی از تخم ماهی وجود دارد و حساسیت افراد ممکن است به یک گونه خاص محدود شود. به‌طورکلی، آلرژی به تخم ماهی اغلب با علائمی مانند سردرد، حساسیت‌های پوستی (مانند خارش یا کهیر)، تهوع، استفراغ و اسهال بروز می‌کند.
در موارد شدیدتر، واکنش‌های آلرژیک ممکن است باعث یک وضعیت خطرناک شوند و نیازمند مراقبت فوری باشند. توصیه می‌شود افرادی که به تخم ماهی حساسیت دارند از خواص اشپل ماهی چشم بپوشند و از مصرف تمامی گونه‌های آن اجتناب کنند؛ زیرا تشخیص حساسیت به یک گونه خاص دشوار است. فراموش نکنید که در این شرایط، مشورت با پزشک یا متخصص آلرژی به‌شدت توصیه می‌شود.
سؤالات متداول
مهم‌ترین خواص اشپل ماهی چیست؟
مهم‌ترین خاصیت اشپل ماهی، وجود اسیدهای چرب امگا 3 در آن است. این ترکیبات ارزشمند به بهبود سلامت قلب، کاهش التهاب، تقویت عملکرد مغز و پیشگیری از بیماری‌های مزمن کمک می‌کنند. امگا 3 همچنین نقشی کلیدی در حفظ سلامت چشم‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن دارد.
چه غذایی را می‌توان جایگزین اشپل ماهی کرد؟ اصلاً آیا این کار عاقلانه است؟
به‌جای اشپل ماهی، می‌توان از تخم‌های دیگر مانند خاویار یا حتی تخم مرغ به‌عنوان جایگزین استفاده کرد. هرچند این جایگزین‌ها خواص مشابهی ندارند. اشپل ماهی به‌دلیل امگا 3 بالا و مواد مغذی خاصش منحصربه‌فرد است.
